de politieke onmogelijkheid

De natuurkunde kent behoudswetten, wetten waarin wordt geformuleerd dat de totale waarde van een grootheid in een gesloten systeem niet verandert. De oudste en bekendste behoudswet is de wet van behoud van energie. De in praktijk gebrachte informatiekunde kent een variant daarop, de wet van behoud van ellende: elke oplossing voor een probleem introduceert haar eigen, nieuwe problemen. En zoals in een gesloten systeem de totale hoeveelheid energie niet verandert, zo blijft ook het totaal aan problemen gelijk. Eigenlijk is ‘behoud van ellende’ te negatief¹: er is slechts sprake van behoud van problemen, wat impliceert dat eraan gewerkt moet worden, dat er (weer, meer) energie in moet worden gestoken. Waarschijnlijk is de desillusie — het gevolg van de confrontatie met onverwachte nieuwe problemen die de gevonden oplossing met zich meebrengt — debet aan de negatieve naam.