Er bestaat geen Handboek Behoud Democratie - Nederland - TROUW: "Recentelijk is in academische kringen de aandacht voor het concept 'weerbare democratie' opgeflakkerd. Dat oogt omineus. Is er grond voor zulke onzekerheid over de democratische gezindheid van de kiezers? Een en ander neemt niet weg dat het geen kwaad kan na te denken hoe te voorkomen dat de democratie zichzelf ooit om zeep helpt. Alleen al daarom valt het proefschrift Weerbare democratie, waarop Bastiaan Rijpkema voor de kerst promoveerde, te waarderen.
Verdedigingsmechanisme
Rijpkema vraagt zich allereerst af óf een verdedigingsmechanisme tegen een meerderheid die besluit de democratie af te schaffen gerechtvaardigd is. Zijn antwoord op deze principiële vraag luidt - zo kort mogelijk samengevat - ja. Terecht stelt Rijpkema dat dit niet mag ontaarden in het stellen van inhoudelijke eisen aan de democratie of aan politieke partijen. Wie verlangt dat partijen bepaalde waarden onderschrijven, begeeft zich op een hellend, uiterst glibberig pad.
Wel zou - procedureel - mogen worden verlangd dat besluiten 'herroepelijk' zijn. Democratie is een bestuurlijke zoektocht met vallen en opstaan; je moet de mogelijkheid hebben van besluiten terug te komen. Bovendien: waaraan ontleent een tijdelijke meerderheid het recht niet alleen aan de (tijdelijke) minderheid invloed op de besluitvorming te ontzeggen, maar ook aan de toekomstige generaties?
"
'via Blog this'
Het probleem is eigenlijk dat democratie staatkundig hierarchisch gestructureerd is, terwijl op internet alle deelnemers in hetzelfde cirkelgesprek zitten, het ontbreken van een moderator is dan de enige overeenkomst. Die kiezers zelf of een president kan als moderator optreden, wat in beide gevallen democratisch gezien dus een coupe d'etat lijkt door de massa of de enkeling. Met het gijzelen van de democratie door samenlevingsconflicten houd de democratie inhoudelijk op te bestaan maar kan nog een tijdje als vorm in de staat doorleven. Het gesprek is verschoven naar internet maar elke stem daarin heeft te weinig gewicht. Stemmen via internet of stem-opties op basis van je comments die je op internet plaatste lijken een oplossing. Daarmee is de samenleving een technisch conflict geworden. Dus is democratie technisch nog maakbaar?
Zo bekeken zijn al die folkloristen en populisten een lakmoesproef voor de democratie, zal de gekozen populist internet uitzetten? Men zou democratie niet op het spel moeten zetten voor een test!
Het is misschien zelfs mogelijk om het feitelijke stemmen te vervangen door big data chrunching van het opinie-gedrag zoals kenbaar gemaakt op internetfora e.d. maar wie zal dat vertrouwen?
