Srinivasa Ramanujan
De uit India afkomstige Srinivasa Ramanujan (1887-1920) schreef in 1913 een brief aan de Engelse wiskundige Godfrey Harold Hardy. “Alweer zo’n gek, die denkt dat hij iets nieuws heeft uitgevonden”, was diens eerste gedachte bij het zien van de brief. Maar al gauw kwam hij erachter dat deze brief van een genie was. Ramanujan kwam naar Engeland en werkte met Hardy samen. De samenwerking was echter van korte duur. Het verblijf in Engeland sloopte Ramanujans gezondheid: er was daar niemand die hem ervoor behoedde om een etmaal lang zonder onderbreking met wiskunde bezig te zijn. Na vijf jaar verliet Ramanujan Engeland weer, en in 1920 overleed hij op 32-jarige leeftijd aan tuberculose. Tot op het allerlaatst maakte hij wiskundige aantekeningen.
Die aantekeningen zijn bewaard gebleven en bekend geworden onder de naam Ramanujan’s Notebooks. Ze staan vol met bizarre formules, waar wiskundigen maar moeilijk vat op konden krijgen. Niet alleen in Ramanujans tijd, maar ook nu. Sommige raadsels zijn opgelost, zoals die van de mock theta functies, maar andere aantekeningen -vooral over getaltheorie- van het Indiase genie vormen vandaag de dag nog steeds een mysterie. Maar dat Ramanujan geen onzinnige wiskundige symbolen noteerde, is wel duidelijk: de raadselachtige formules waar wiskundigen inmiddels wél grip op hebben, blijken diepe achterliggende theorieën te bevatten. Wiskundigen denken dat dat bij de onopgeloste Ramanujan-krabbels ook zo zal zijn.
Handgeschreven aantekeningen van het Indiase genie Srinivasa Ramanujan (1887-1920). Dankzij microfilm zijn deze notebooks nu niet meer enkel in de universiteitsbibliotheek van Madras te bezichtigen. Afbeelding: © V. Ganesan
De drie schriften vol met handgeschreven aantekeningen zijn nu op microfilm gezet door de universiteitsbibliotheek van Madras, die nu honderd jaar bestaat. Eén exemplaar van de notebooks op microfilm blijven, samen met het origineel, in deze bibliotheek. Kopieën van de microfilm gaan verder naar wiskunde-instituten zodat alle onderzoekers toegang hebben tot dit waardevolle manuscript. “Ramanujan schreef de ene na de andere formule in zijn aantekenschriften. Om al zijn theorieën te bewijzen, is zelfs voor moderne wiskundigen razendmoeilijk. Je kunt je er alleen maar over verbazen, hoe Ramanujan als eerste grip bleek te hebben op deze ingewikkelde materie”, zegt K. Parthasarathy van het Ramanujan Institute for Advanced Study in Mathematics, onderdeel van de universiteit van Madras.
Zie ook:
"
