Er is steeds meer onvrede met de politiek. Geen wonder: veel mensen worden geregeerd door een partij waar ze niet op hebben gestemd. Olivier Ledroit, econoom van de universiteit van Zürich bedacht een radicale oplossing. Laat iedere kiezer regeren door de partij waar ze op gestemd hebben.
In de VS komen grote verschillen tussen arm en rijk voor, omdat er veel minder "solidariteitsheffing" is dan in bijvoorbeeld Nederland.
Ledroit noemt dit idee “keuzedemocratie” en stelt dat er al diverse systemen waar het zo werkt. Zo overspant de stad New York drie Amerikaanse staten: New York, Pennsylvania en New Jersey (met elk andere wetten). Een ander voorbeeld zijn de (overigens uiterst omstreden) Britse sharia-gerechtshoven waar islamieten hun onderlinge geschillen volgens het islamitisch recht kunnen laten beslechten.
Iedere partij moet zelf zijn broek ophouden. Wil een partij bijvoorbeeld hoge sociale uitkeringen uitdelen, dan moet deze ook hogere belastingen heffen. Er zullen dus vooral arme mensen op een dergelijke partij stemmen.
Omgekeerd kan een partij die bijvoorbeeld lage gemeentebelastingen heft, maar weinig culturele groepen subsidiëren of straatcoaches rond laten lopen.
De voordelen
Onhaalbare verkiezingsbeloftes worden meteen afgestraft. Wil een partij én de belastingen verlagen en de uitkeringen en subsidies verhogen, wat er in landen als Griekenland gebeurd is, dan moet die partij dat zelf betalen. Het gevolg: een faillisement. Partijen zullen dus wel uitkijken dit te doen, tenzij de oprichters van de partij er op tijd met het geld vandoor kunnen gaan. Ook worden kiezers geconfronteerd met de gevolgen van hun eigen stemgedrag. Stemt een getrouwde kiezer op een streng-islamitische partij en wordt hij betrapt met een andere vrouw, dan betekent dat steniging. PVV’ers en VVD’ers moeten hun niet-westerse eega allerlei pesterijen laten ondergaan terwijl Groen Links-stemmers maar beter snel hun Humvee op Marktplaats kunnen zetten.
En de nadelen
Dit systeem werkt alleen voor overheidsdiensten waarbij er duidelijk een direct belang is voor de belastingbetaler, zoals werkloosheidsuitkeringen of ziekteverzekeringen. Alleen een idealistische randpartij zal dingen doen die in het algemeen belang zijn, denk aan het aanpakken van milieuverontreiniging, bestrijden van honger of het steunen van wetenschappelijk onderzoek naar gevaarlijke ziekten, omdat hierdoor deze partij wordt opgezadeld met hoge belastingen waar de kiezers maar weinig van terugzien. De stemmers op een dergelijke partij zullen snel verarmen. Stemmers op partijen die proberen het systeem maximaal te exploiteren, zullen het rijkst en dus het machtigst worden.
Je krijgt hierdoor een de facto klassenmaatschappij, waarin het op de schouders van een klein groepje idealisten neerkomt om de maatschappelijke probleem aan te pakken. Daar staat tegenover dat dergelijke idealisten natuurlijk veel zuiniger om moeten springen met hun geld om wat te bereiken en dus veel effectiever te werk zullen gaan dan de logge overheidsorganisaties van nu. Precies de voordelen van private liefdadigheidsorganisaties.
Een ander nadeel is dat stemmen niet meer anoniem kan, dus dat er sociale druk kan worden uitgeoefend om bijvoorbeeld op een naziachtige partij te stemmen. De ervaring leert dat dit in veel landen waar anoniem stemmen niet bestaat, ook gebeurt. Ledroits idee komt in feite neer op privatisering plus vrijwillige arbitrage door een derde partij (hoewel je bij die vrijwilligheid vraagtekens kan stellen). Het is dan beter bijna alles te privatiseren, met alle voor- en nadelen van dien.
Bron: New Scientist
"
of stem alleen nog maar op bedrijven die je belang dienen
