Ze zitten geen moment stil in Den Haag: nadat VVD en PvdA gisteravond een nieuwe versie van het regeerakkoord presenteerden, legt Rutte vandaag de regeringsverklaring af in de Kamer en volgt er een debat. Hoe staan VVD, PvdA en de oppositie er na weken vol politieke onrust voor?
De VVD is van die verschrikkelijke inkomensafhankelijke zorgpremie af
De VVD lijkt in ieder geval niet slechter van de aanpassingen in het regeerakkoord te worden. De liberalen zijn van de inkomensafhankelijke zorgpremie af, een plan dat de afgelopen weken tot een heuse opstand in de eigen achterban leidde. Honderden leden zegden hun lidmaatschap op en in de peilingen kwam de VVD op tientallen zetels verlies te staan. Partijbonzen als Hans Wiegel en Frits Bolkestein spraken openlijk hun afkeur uit over de inkomensafhankelijke zorgpremie.
Rutte erkende gisteravond bij de presentatie van het aangepaste akkoord dat hij een fout had gemaakt. “Ik ben akkoord gegaan met een maatregel [...] die een verkeerde maatregel bleek te zijn”, aldus de premier. De VVD heeft de nivellering in het akkoord is weten terug te dringen, maar het alternatief, het verhogen van de inkomstenbelasting, staat haaks op het verkiezingsprogramma van de liberalen. Ook zei Rutte gisteravond “geen koopkrachtgarantie” te kunnen geven. Wel verzekerde de VVD-leider dat er minder uitschieters in de koopkracht zijn voor inkomens boven de 60.000 euro.
Vanaf twee uur vanmiddag krijgt Rutte de kans om zijn manoeuvres van de laatste weken uit te leggen aan de Kamer. Hij legt eerst de regeringsverklaring af, waarin hij de visie van dit kabinet op de samenleving uiteen kan zetten. Tijdens het afleggen van de regeringsverklaring mag de premier niet geïnterrumpeerd worden.
Het navolgende debat, dat vandaag en morgen zal worden gehouden, belooft geen makkelijke klus te worden voor Rutte. Hij leek de laatste weken zijn zo vaak geroemde politieke instinct kwijt. Rutte is als premier en partijleider beschadigd en de vraag is dan ook hoe lang dat aan hem blijft kleven.
Rutte gisteravond na de persconferentie over de aanpassing van het regeerakkoord. Foto NRC / Maarten Hartman
Bij de PvdA moeten ze stiekem een beetje blij zijn geweest toen er na de presentatie van het regeerakkoord problemen uitbraken bij de VVD en niet bij de sociaal-democraten zelf. De PvdA had immers ook pijnlijke concessies moeten doen, zoals de bezuiniging van één miljard euro op ontwikkelingssamenwerking en het inkorten van de WW-uitkering. Het inkomensafhankelijk maken van de zorgpremie was voor de PvdA juist een belangrijk succes. Partijvoorzitter Hans Spekman noemde het plan uitstekend en betitelde nivelleren zelfs als “een feestje”, tot woede van veel VVD’ers.
De ophef rond de zorgpremie werd voor de PvdA echter een groot probleem toen duidelijk werd dat de VVD echt niet kon leven met de inkomensafhankelijke zorgpremie. Samsom zag zijn coalitie in gevaar komen en stemde vorige week in met het openbreken van het regeerakkoord. De PvdA leverde op de inhoud iets in, maar Samsom toonde “waar leiderschap”, schrijft nrc.next vandaag. “Hij redde een politieke partner uit de nood zonder gezichtsverlies te leiden”, concludeert de krant.
Samsom trok gisteravond gedeeltelijk het boetekleed aan voor de ontstane situatie. Hij zei het vooral te betreuren dat het vertrouwen in de politiek door de onrust is geschaad. Op de inhoud zal hij het in het debat over de regeringsverklaring net als Rutte lastig kunnen krijgen. In het nieuwe akkoord wordt minder genivelleerd, wat hem op kritiek van de SP zal komen te staan.
De PvdA-leider zal benadrukken dat hij voor het verdwijnen van de inkomensafhankelijke zorgpremie ook zaken heeft teruggekregen, zoals het terugdraaien van de belastingverlaging voor hoge inkomens en het stijgen van arbeidskorting en de algemene heffingskorting gaan voor de lage inkomens.
Samsom afgelopen vrijdag na overleg met de VVD over de aanpassing van het regeerakkoord. Foto ANP / Robin Utrecht
De oppositie zal het debat van vanmiddag en morgen aangrijpen om het nieuwe kabinet van VVD en PvdA hard aan te pakken. De confrontatie met de oppositie verliep de laatste weken al niet eenvoudig. Het gedoe rond de zorgpremie gaf het beeld van een fragiele nieuwe coalitie, “die al bij de eerste tegenwind begon te zwalken”, aldus nrc.next vanochtend. “Geen geloofwaardige start voor een kabinet dat ongekend zware ingrepen in de verzorgingsstaat van plan is”.
CDA-leider Sybrand van Haersma Buma, die zich de afgelopen weken fel tegen de inkomensafhankelijke zorgpremie keerde, zei vanochtend tegen de NOS dat de middeninkomens nog steeds de dupe zijn van het regeerakkoord. Buma kwalificeert de start van het kabinet als een “wanvertoning”. PVV-leider Wilders sprak gisteravond ook al van “gestuntel van de hoogste orde”.
SP-leider Roemer zei in een reactie dat het eerlijk delen “een stuk minder is geworden” en zal daar de PvdA in het debat op aanvallen. D66-leider Pechtold is blij met het verdwijnen van de inkomensafhankelijke zorgpremie, maar is geschrokken dat VVD en PvdA “er in twee weken in zijn geslaagd om het vertrouwen in de politiek zo te schaden”. Daar zal Pechtold Rutte en Samsom ongetwijfeld kritisch over bevragen.
ChristenUnie-fractievoorzitter Arie Slob hoopt vooral dat het debat over de regeringsverklaring echt over de inhoud zal gaan:
"arieslob Arie Slob Vandaag eindelijk regeringsverklaring van kabinet Rutte II. Naar ik hoop geen opsomming van plannen, maar duidelijke visie op de toekomst. 7 uur geleden
Als SP niet zo halsstarrig had geweigerd om in de eerste kamer mee te stemmen met de zorg-nivellering, dan had misschien dit nieuwe regeerakkoord met minder nivellering minder kans gehad.
Dankzij de paretoregel en die 20% (ieder meer dan 32.738) is er nu dus een nieuw politiek dictaat voor de overige 80%, meer verkeerde info alhier.
